Hoe je een suikertaks invoert, in tijden van financiële uitdagingen
En de meest relevante artikelen over de suikertaks
Een steeds grotere groep Nederlanders heeft moeite om rond te komen. De inflatie is inmiddels wat afgenomen, maar de prijzen in de supermarkt stijgen nog steeds. Een suikertaks zou producten met veel suiker duurder maken.
Is het onder deze omstandigheden nog wel verantwoord om prijsmaatregelen in te zetten in de strijd tegen overgewicht?
Die vraag beantwoord ik in deze nieuwsbrief.
Een suikertaks én goedkoper groente en fruit
Met een suikertaks leg je de maatschappelijke kosten van ongezond eten bij het individu. Dat raakt consumenten in de portemonnee. Wie minder te besteden heeft, let meer op de prijs.
Ongezond voedsel is absurd goedkoop door industriële bewerking. Als je deze producten iedere dag eet, zorgt dat voor overgewicht. Wanneer ze door middel van een suikertaks duurder worden, kopen mensen er minder van.
Dat levert gezondheidswinst op, mits er een betaalbaar, gezond alternatief is. Alleen dan zorg je ervoor dat consumenten makkelijker gezonde keuzes kunnen maken.
Vergelijk het met de vliegbelasting die consumenten moet ontmoedigen om het vliegtuig te nemen vanwege milieuvervuiling. Dat lukt alleen als je daarnaast internationaal treinreizen goedkoper en makkelijker maakt.
“Je moet met prijsmaatregelen eigenlijk niet alleen ongezonde dingen duurder maken, maar ook gezonde dingen goedkoper”, zegt Annet Roodenburg, lector Voeding & Gezondheid aan de HAS Hogeschool, in een interview voor deze nieuwsbrief.
In een opiniestuk in Het Parool, pleit Roodenburg samen met collega-lectoren voor een suikertaks die de subsidie op groente en fruit financiert. Zo ‘kan het kabinet een schokeffect teweeg brengen in ons consumptiepatroon’.
Een suikertaks verandert ook het voedselaanbod
Een suikertaks beïnvloedt meer dan alleen het gedrag van consumenten. Het zorgt ervoor dat fabrikanten minder suiker in hun producten stoppen. Zo vermijden ze extra belasting en hoeven ze de prijzen niet te verhogen.
Consumenten betalen niet extra, maar krijgen wel minder suiker binnen. Zelfs wanneer ze evenveel van het product consumeren. Suiker wordt wel vaak vervangen door zoetstoffen, waarvan de gezondheidsrisico’s op lange termijn niet duidelijk zijn.
“Ik ben er eigenlijk wel een beetje van overtuigd dat het het beste is om je vooral op producenten te richten als het gaat om gezonde voeding”, zegt Roodenburg, “om hen op de een of andere manier te stimuleren om het aanbod beter te maken.”
De frisdranktaks in het Verenigd Koninkrijk zorgde ervoor dat er tussen 2015 en 2019 zo’n 40 miljoen kilo suiker minder geconsumeerd werd. Zo’n aanzienlijke suikerreductie is nooit eerder in zo’n korte tijd gerealiseerd.
Een suikertaks is een van de meest belovende tools om prijsprikkels te creëren en het voedselaanbod te verbeteren. “Daar is al zoveel overdonderend bewijs van dat het helpt”, zegt Roodenburg, “en dan het liefst wel tegelijk met die btw-verlaging.”
Wereldwijd zijn er volgens de Wereldgezondheidsorganisatie ten minste 85 landen die een vorm van belasting op suikerhoudende dranken hebben ingevoerd. Nederland heeft geen suikertaks (alleen een verbruiksbelasting). Alhoewel het al jaren op de agenda staat, zijn die plannen tot nu toe nog niet gerealiseerd.
De meest relevante artikelen over de suikertaks
FD: Het kabinet is van plan een progressieve suikertaks op frisdranken in te voeren. Of het er dit keer echt komt, wordt later dit jaar besloten.
Follow The Money: Onderzoek naar de totstandkoming van het Nationaal Preventieakkoord en hoe de suikertaks plotseling uit de plannen verdween.
Foodwatch: De voedselwaakhond deelt de argumenten die de suikerlobby gebruikt om een suikertaks tegen te gaan, en legt uit waarom deze niet kloppen.
WHO: De Wereldgezondheidsorganisatie roept landen op een belasting op suikerhoudende dranken in te voeren ‘om levens te redden’.
The Guardian: De Britse suikertaks zou jaarlijks meer dan 5000 gevallen van obesitas bij meisjes van 10 en 11 jaar hebben voorkomen.
Wil jij meer weten over de suikertaks?
Tot slot
Ik ben Ingrid Cobben, journalist. Met deze nieuwsbrief laat ik zien hoe politieke, economische, sociaal-culturele en fysieke aspecten onze voedselkeuzes beïnvloeden.
Ik hoor graag wat jouw grootste uitdagingen zijn om gezond te eten. Wat houdt je tegen om gezonde keuzes te maken? Stuur me je reactie per mail.
Heb je vrienden, collega’s of familieleden die ook meer willen weten over onze voedselomgeving? Deel mijn nieuwsbrief dan via deze inschrijflink.
Voor vragen, opmerkingen of als je interesse hebt om advertentieruimte te kopen, neem contact op via achterdevoedselkeuze@gmail.com.