Chili strijdt tegen overgewicht met waarschuwingslabels op ongezonde voeding
Wat zijn de effecten van dit rigoureuze beleid?
In het Zuid-Amerikaanse land Chili staan waarschuwingslabels op producten waar te veel calorieën, vet, zout of suiker in zit. Deze maatregel is onderdeel van ‘s werelds meest ingrijpende beleid om (ernstig) overgewicht terug te dringen.
Heeft het gewerkt?
Waarschuwingslabels op ongezonde voeding
Chili had al een van de hoogste frisdrankbelastingen ter wereld en er geldt een limiet van 2 procent transvetzuren in vetten en oliën. Daar kwam in 2016 een pakket aan maatregelen bij. Dit zijn de belangrijkste pijlers van de wet:
Waarschuwingslabels—Fabrikanten zijn verplicht een waarschuwingslabel op de voorkant van de verpakking te zetten wanneer een product te veel zout, suiker, verzadigd vet of calorieën bevat.
Schoolverbod—Producten met een waarschuwingslabel mogen niet op scholen worden verkocht.
Kindermarketing—Het is wettelijk verboden om reclame voor ongezonde producten te richten op kinderen tot 14 jaar. Dus geen stripfiguren op de verpakking en geen cadeautjes in snoepgoed. Daarnaast geldt er een reclameverbod voor junkfood via tv en bioscopen tussen 6.00 en 22.00 uur.
Proeftuin voor maatregelen tegen overgewicht
Chili staat al jaren hoog op de wereldranglijst van landen met obesitas. Bij de laatste meting in 2017 had 75 procent (ernstig) overgewicht. In 2016 was 51,2 procent van de kinderen tussen 4 en 15 jaar te zwaar. In 2021 was dat 58,3 procent.
Het resultaat van het beleid is (nog) niet terug te zien in de cijfers. Het is vooralsnog geen enkel land gelukt om overgewicht terug te dringen. Toch zien wetenschappers Chili als een onderzoekslaboratorium voor oplossingen voor de wereldwijde obesitascrisis en hebben verschillende landen de waarschuwingslabels overgenomen.
Onmiskenbare effecten op eetgedrag
Uit een groot aantal studies blijkt het beleid de volgende effecten te hebben:
✅ Consumenten kopen gezonder—In het eerste jaar na de invoering van de wet kochten consumenten minder ongezond eten en drinken: 24 procent minder calorieën, 27 procent minder suiker, 16 procent minder verzadigd vet en 37% minder zout. Anderhalf jaar na invoering van de wet werd er 25 procent minder suikerhoudende dranken gekocht. In de eerste drie jaar na de wet kochten Chilenen 9 procent minder suiker en 7 procent minder calorieën. Met name ongezonde producten waarvan mensen voorheen dachten dat ze gezond waren, werden niet meer gekocht.
✅ Fabrikanten maken producten gezonder—Fabrikanten stoppen minder suiker en calorieën in hun producten om waarschuwingslabels te vermijden.
✅ Labels werken afschrikwekkend—Consument kopen liever producten zonder waarschuwingslabels. Ruim 48 procent checkt of er een waarschuwingslabel op een product staat en 79,1 procent zegt dat het hun aankoop beïnvloedt. Kinderen vragen hun ouders om geen producten met waarschuwingslabels te kopen.
✅ Kindermarketing nam aanzienlijk af—In 2019 was er een daling van 73 procent in de blootstelling van kinderen aan junkfood reclame op tv. Na het eerste jaar stond er nog maar op 15 procent van de ontbijtgranen verpakkingen reclame gericht aan kinderen, zoals stripfiguren, in plaats van 50 procent voorheen. Kinderen eten minder suiker, verzadigd vet en zout op school, alhoewel dat enigszins buiten school gecompenseerd wordt.
❌ Ongewenste effecten—Ongezonde producten werden gezonder, maar ook 5,5 procent duurder door hogere productiekosten. De meeste gezonde granola repen werden juist goedkoper doordat prijsgevoelige consumenten meer producten zonder waarschuwingslabel kopen. Fabrikanten vervangen suiker vaak met zoetstoffen en veel kiosken op scholen gingen dicht.
Het laatste nieuws
De meest relevante en interessante nieuwsartikelen van de afgelopen weken over onze voedselomgeving:
De NOS sprak met onderzoekers van het AmsterdamUMC die onlangs ontdekten dat de hersenen van mensen die obesitas hebben anders reageren op een volle maag dan die van mensen die geen obesitas hebben.
NU.nl vroeg ouders of ze zich verantwoordelijk voelen voor het gewicht van hun kind(eren)? Lees hier de reacties.
NRC dook in de wereld van zoetstoffen: zijn ze nu goed of slecht voor je gezondheid? De tijd zal het leren.
Zou jij voorverteerd voedsel eten? Een Engelstalig artikel van The Washington Post over het effect van ultrabewerkt voedsel op ons lichaam en eetgedrag.
Tot slot
Ik ben Ingrid Cobben, journalist en voedingscoach. Met deze nieuwsbrief laat ik zien hoe politieke, economische, sociaal-culturele en fysieke aspecten onze voedselkeuzes beïnvloeden.
Ik hoor graag wat jouw grootste uitdagingen zijn om gezond te eten. Wat houdt je tegen om gezonde keuzes te maken? Stuur me je reactie per mail.
Heb je vrienden, collega’s of familieleden die ook meer willen weten over onze voedselomgeving? Deel mijn nieuwsbrief dan via deze inschrijflink.
Voor vragen, opmerkingen of als je interesse hebt om advertentieruimte te kopen, neem contact op via achterdevoedselkeuze@gmail.com.